Gezien 22 november 2025
Door Irit van der Veldt
Met de informatie vooraf zit je te rillen op je stoel. Eenmaal publiek is dat over. De echo in de microfoons zet de spelers op afstand en de rommelige tekstbehandeling haalt de spanning eraf. Zo blijft de echte beklemming uit maar kijken we wel naar een gezelschap dat zijn best doet ons de urgentie van het probleem te laten ervaren. Als de eerste pianoakkoorden klinken in de sfeervolle muzikale compositie van Sandro Tajouri, is de zaal muisstil.
Als Eilish op een doordeweekse dag in haar buurtsuper met haar winkelwagentje boodschappen doet, treft ze een buurvrouw. Nietsvermoedend wil ze een praatje aanknopen maar de buurvrouw heeft andere ideeën en probeert haar te ontwijken. Eenmaal in gesprek klinkt er onbegrip en haat in de woorden van de buurvrouw. “Je hebt ons verraden met je intellectuele praatjes”, klinkt het uit haar mond. “Jij en jouw soort mensen is het die ons in de nesten werkt”.
Van pageturner tot theater
Nog niet eerder werd the Prophet Song van Paul Lynch bewerkt voor theater. Een dystopische roman over een Ierse samenleving die ten onder gaat aan een gemilitariseerd regime. Het is hoofdpersoon Eilish Stack (Janny Goslinga) als echtgenote van Larry (Sanne den Hartog) en moeder van vier kinderen die stapsgewijs de grip op haar gezin verliest. Een gezin dat uiteenvalt door represailles en de aantrekking van rebellen. Lynch brengt met soms pagina’s lange zinnen aan het eind van de roman, dialogen zonder aanhalingstekens, het achterwege laten van verwijswoorden bij belangrijke overgangen en het googelen met voornamen, de lezer in totale verwarring: waar stopt het en met wie heb ik te maken, waarom en hoe? Het is deze verwarring die van the Prophet Song een pageturner maakt die je uit wil hebben, voor het donker wordt.
Voor de Iraanse regisseur Mina Salehpour een uitdaging de theaterbezoeker in dit stuk het fascisme te laten ervaren. Ze volgt haar concept consequent met onverwachte geluidseffecten, lichtflitsen, karige, kille verhoorkamers en steeds lager hangende tl-buizen, maakt ze de leefwereld van de spelers donker en klein. Je voelt de beklemming gedicteerd door verplichte onmenselijke keuzes. En als – bijna aan het eind – het publiek wordt beschenen met een zaklamp door de burgerpolitie op zoek naar gespuis, is de angst voelbaar en een uitweg zoek.
Beklemming?
Bijzonder zou het zijn als het ‘pageturner effect’ ook in deze voorstelling voelbaar is. Zeker, de vaart zit erin, cruciale scenes zijn herkenbaar en de figuranten geven body aan de ernst van de problematiek maar waar is de constante beklemming, de verwarring en de angst? Misschien blijft die ook achterwege door het soms wat schoolse toneelspel. Het leidt af en dat is jammer.
Nog tot 25 januari bij ITA Amsterdam
https://ita.nl/nl/voorstellingen/prophet-song/3937364/
Foto’s: Andreas Schlager