Pocketsopera La Traviata – door De Nederlandse Reisopera
Gezien 29 november 2022 Stadsschouwburg Haarlem
Door Irit van der Veldt
“Een goede dialoog, goede karakters en een goede arena, daar zit de kwaliteit. Het verhaaltje onthoud je vaak niet eens”, aldus Ger Beukenkamp in een interview uit 2010 met Willy Hilverda over de setting van een stuk. “Vooral bij films weet je zeker dat je nooit precies het verhaaltje onthoudt. Wel een acteur, een beeld, een atmosfeer”. De Nederlandse Reisopera toont in diverse theaters de pocketopera La Traviata op actueel thema. Niet Violetta als de courtisane die na haar verdwaalde jonge jaren valt in de armen van Alfredo maar Orlando als transgender Violetta die na een dwaling in een verkeerd lichaam, valt voor Alfredo. Ondanks alle inspanningen is het resultaat een aangepaste verhaallijn met minimale output. Aylin Sezer in de rol van Violetta/Orlando en Aleš Jenis (Giorgio Germont) stelen als operazangers de show.
De pocketopera La Traviata door De Nederlandse Reisopera biedt moderne problematiek in een bestaand jasje. Regisseur Dorike van Genderen baseert deze versie op het waargebeurde verhaal van Lili Elbe, één van de eerste mannen die in de jaren 30 geslachtsveranderende operaties onderging. Van Genderen heeft hiermee op papier een nieuw verhaal gecreëerd rond de persoon van Violetta; valt Violetta in de oorspronkelijke versie ten prooi aan het maatschappelijk oordeel als courtisane, de transgender Orlando/Violetta lijdt onder stigmatisering door samenleving en (schoon)familie.
Het resultaat is, ook in de versie van Van Genderen, dolende zielen. Orlando vanwege zijn grootste wens als Violetta door het leven te gaan met als gevolg afwijzing en stigmatisering in verschillende stadia van haar leven, Alfredo die door vermeende familieschaamte wordt gedwongen af te zien van een leven met Violetta en vader Giorgio Belmont die door maatschappelijke druk met een smoes het koppel onmoedigt samen te wonen. Het resultaat bij allen is verwarring, ongeloof en schaamte.
Ook al lijkt deze versie van Van Genderen een gouden greep met actuele thematiek, on stage is het resultaat nauwelijks waarneembaar. Met dezelfde dialogen, karakters, arena, operazangers, het beeld en de atmosfeer komt het verhaal van een transgender in een puriteinse samenleving nauwelijks uit de verf: een pruik en een jurk voor Orlando veranderen daar weinig aan.
Gelukkig valt er ook veel te genieten tijdens deze productie. Zo wordt het bescheiden podium optimaal en met smaak benut en is het achtkoppig instrumentaal ensemble onder leiding van dirigent Alistair Digges verbluffend qua klank. Knap hoe de fluit, klarinet en fagot alle muzikale verhaallijnen heel raak weten te treffen. De lyriek door de violen komt uitmuntend tot zijn recht en de zangers zijn fenomenaal. Tenminste Violetta en Gorgio. Wat een gigantische openheid en warmte heeft Aylin Sezer in haar stem en wat een prachtig diep en krachtig stemgeluid laat Aleš Jenis horen. Ook hun acteerprestaties liegen er niet om en zijn een genot om naar te kijken. Helaas steekt tenor Anders Kampmann in de rol van Alfredo een beetje bleekjes af bij deze twee hoogvliegers: hij lijkt wat stijfjes en soms niet helemaal toonvast. Maar misschien kunnen we hem dat niet kwalijk nemen; hij heeft immers op het laatste moment in drie weken tijd zijn rol moeten instuderen.
Kortom: een interessante gelegenheid in anderhalf uur kennis te maken met La Traviata in modern jasje maar verwacht geen grote nieuwe verhaallijn als eyeopener. Nog tot en met 9 december 2022 in verschillende theaters in het land.
https://reisopera.nl/programma/la-traviata-pocketopera
Verscheen eerder op 8weekly