Tosca van Giacomo Puccini, gezien en gehoord op 5 augustus 2025 in Spanga
Door Irit van der Veldt
Sopraan Aylin Sezer wist als Tosca de heftige regenval op het dak van de koeienstal glorieus te overstemmen. Opera Spanga produceert sinds 1989 op eigenzinnige wijze opera’s in het Friese plaatsje Spanga. Het gezelschap stapte dit jaar over van een tent naar een koeienstal. In de stal herleefde het verhaal over het Rome van 1800, dat bedreigd wordt door de invasie van Napoleon. De eigentijdse setting maakt de voorstelling knallend actueel.
Koeien eruit, opera erin. Toen boer Geert Slagter begin dit jaar artistiek leider Corina van Eijk benaderde met het voorstel zijn koeienstal te gebruiken, twijfelde zij geen moment. Met deze zet kwam er een einde aan een lange periode van klapperend en lekkend tentdoek als stoorzender tijdens voorstellingen.
Boer Slagter woont al zijn hele leven in dezelfde boerderij in Spanga. Met de noodzaak gehoor te geven aan de eisen van Natura 2000, de Europese wetgeving voor het bevorderen van flora en fauna met grote diversiteit (https://www.natura2000.nl/), moest hij zijn veestapel inruilen voor andere activiteiten. Het grootste deel van zijn land gebruikt hij nu voor akkerbouw als veevoer en een klein deel voor verhuur aan evenementen.
Blij is hij met deze overstap, want hij was, ook gezien zijn leeftijd, “wel klaar met dat vee”. Maar de komst van die evenementen heeft hij onderschat, bekent hij. “Het zijn niet alleen wat caravans en een decor maar er komt veel meer bij kijken.” Voor Opera Spanga zijn dat caravans voor sanitair, kantoorruimtes, wegbewijzering, looproutes, een restaurant en productieruimtes.
Ten tijde van de operatent moest nog jaarlijks de orkestbak worden uitgegraven in de aarde voor het podium. Geert: “Daar zijn we met de komst van de boerderij nu gelukkig van af want musici speelden toen geregeld met hun voeten in het water”.
Musici in de spotlight
Met inzet van de koeienstal kan Opera Spanga zich nu volledig richten op de aankleding van de voorstelling en de inrichting van de ruimte. Gekozen is voor een orkest tussen het publiek op ongeveer zeven meter van het podium, waarbij dirigent Tjalling Wijnstra zowel het orkest als de zangers dirigeert. Een mooie kans voor het publiek niet alleen de zangers minutieus te aanschouwen, maar ook iedere afzonderlijke musicus en bijbehorend instrument.
Als na de eerste dissonante orkestklanken, als aankondiging van het onraad: de nadering van Napoleon’s troepen en daarmee het verdwijnen van bestaanszekerheid bij de fascistoïde leider – de spaarzaam verlichte kerkruimte zichtbaar wordt, inclusief ijzeren toegangshek, houten kerkdeuren, renaissance fresco’s en plafondschildering, een altaar, een biechtruimte annex schildershoek en een kerkbank op het voortoneel, is de eerste acte een feit. En wanneer achtereenvolgens de gevluchte gevangene Angelotti (bas Filips Krauklis), struikelend het podium betreedt, gevolgd door de grappige koster (bariton Cyprien Crabbé) en de schilder Mario Cavaradossi (tenor Juan Carlos Echeverry) waan je je in de 18e eeuw waarin dit gewelddadige drama met #MeToo kenmerken zich afspeelt.
Volume tegen natuurgeweld
Goed gecast zijn de zangers waardoor het publiek een rijk geschakeerd toneelspel met dito zangprestaties krijgt gepresenteerd. Het is de koster die semi luchtig en quasi ludiek het Angelus bidt aan het begin van de voorstelling met de kerkbank als bidstoel. Zijn rijke baritonklank kleurt perfect in harmonie met de tenorstem van Mario wanneer zij in discussie gaan over de kleur ogen van het vrouwenportret door de schilder gemaakt.
En niet te vergeten sopraan Aylin Sezer als Tosca die zich toont in de eerste akte op het moment dat Mario met Angelotti spreekt en hem adviseert zich te verbergen voordat zij binnenkomt. Wat een performance en wat een stem. Ondanks de heftige regenval op de dak van de boerderij, valt háár aria vissi d’arte, waarin zij zich beklaagt over de dreigende marteling van haar man door politiechef Scarpia, niet in het water. Haar stem draagt tot in de nok van de ruimte zodat ook de hoger gelegen stoelen haar perfect kunnen horen. Zo zet zij met haar natuurlijke spel een zeer overtuigende Tosca neer als tegenspeler van Mario, haar geliefde en eveneens zeer goed gecaste met overtuigend spel en uitmuntende zang, politiechef Scarpia (bariton David Visser), haar vijand.
Deze Tosca toont een actuele versie met verwijzing naar huidige politieke leiders die alles wegruimen en losse handjes hebben ten aanzien van vrouwen.
Complimenten ook voor de make-up door Naoual el Bousmaqui waardoor het geheel zeer professioneel oogt, als ook de kostuums en het decor door Pieter van Rooij.
Kortom, fijn dat het opera Spanga gelukt is van een stal een solide theaterzaal te maken, waarmee dit evenement onder alle weeromstandigheden nog jaren voort kan.
Nog tot 9 augustus in Spanga
Meer informatie: https://www.operaspanga.nl/producties/tosca/cast-en-crew/